De grote mond van koning Tong is het tweede prentenboek van de hand van Abdelhakim Chouaati. Het eerste kinderboek dat werd uitgegeven door Moessie Boekie was meteen een voltreffer (Moessie – Papa is mijn beste vriend, van diezelfde auteur). In een eerder stadium schreef ik daar de volgende boekrecensie over:
‘Moessie – Papa is mijn beste vriend‘ is een boekje dat goed aansluit op de leefwereld van de doelgroep. Bijkomend voordeel is dat de leeftijdscategorie (3 – 8 jaar) wordt vermeld. Er wordt veel aandacht geschonken aan illustraties. De illustraties vormen de rode draad in de verhaallijn. Met name kinderen zijn visueel ingesteld. Daarom sluit deze aanpak goed aan bij de tijdsgeest waarin we leven. Verder komen alledaagse situaties komen aan bod. Denk daarbij aan fietsen, zwemmen en met papa bidden. Realistische scenario’s die elkaar opvolgen. De band tussen vader en kind wordt constant benadrukt. Papa is iemand bij wie je jezelf kunt zijn en bij wie je je vertrouwd voelt. Tegelijkertijd worden goede daden (o.a. gezamenlijk bidden en sadaqah geven) op een natuurlijke manier overgebracht. Ik raad het boek absoluut aan en vraag Allah om de initiatiefnemers te zegenen en te belonen voor hun inzet.
Pluspunten
Abdelhakims tweede kinderboek (De grote mond van koning Tong) ziet er qua vormgeving en illustraties wederom gelikt uit. Andere pluspunten: de leeftijdscategorie (8 – 12 jaar) wordt vermeld. Het prentenboek is volledig in rijm geschreven en ook dit boek begint met een hadieth. Een overlevering waarin het belang van (het hebben van) goede manieren wordt benadrukt.
Inhoud
Koning Tong is een verwaande vorst die narcistische trekjes vertoont. Hij is arrogant, roddelt over anderen en kwetst de dieren in het bos. Wanneer hij op zijn gedrag wordt aangesproken, weigert hij zijn gedrag te veranderen. Hij beroept zich op de vrijheid van meningsuiting en stelt dat hij enkel de waarheid spreekt. Hiermee wordt indirect de islamitische kijk op roddel en achterklap geïllustreerd. Zelfs als de inhoud overeenkomt met de realiteit, is het roddel.
Vrijheid van meningsuiting?
Hoewel het een kinderboek betreft, lijkt het erop alsof hiermee ook een signaal wordt afgegeven richting de wijdere samenleving. Niet zelden beroept men zich namelijk op de vrijheid van meningsuiting wanneer men religieuze symbolen of figuren beledigt. Op een gegeven moment stapt één van de dieren op de vorst af en eist van de vorst dat hij hen aanhoort. Hij zegt:
‘Uw kwetsende woorden doen ons veel verdriet.
U moet hiermee stoppen, dit gaat toch zomaar niet!’
Hij wordt beschreven als ‘de dapperste onder de dieren’. Ook dit is terug te vinden in de islamitische bronteksten. Waarachtigheid is een prijzenswaardige eigenschap binnen de islam. Bovendien wordt het spreken van een woord van waarheid jegens een tiran als hele dappere handeling beschreven.
Koning Tong wordt geadviseerd om niet te liegen, niet het vlees van een broeder te eten en geen laster te verspreiden. Echter haalde de koning zijn schouders op. Het belang van zelfreflectie (en openstaan voor feedback) lijkt hier te worden onderstreept. Uiteindelijk geeft de schrijver ons mee dat we onze woorden zorgvuldig uit moeten kiezen en onze tong in bedwang moeten houden.
Aandachtspunten
Het boek is geschreven voor kinderen in de leeftijdscategorie 8 – 12 jaar. Ik ben mij er terdege van bewust dat van steeds meer van kinderen wordt geëist dat ze een hoge woordenschat hebben, maar het boek oogt op dat vlak vrij ingewikkeld. Uiteraard kun je als ouder andere termen hanteren, of de betekenis van de woorden uitleggen, maar het leest wellicht fijner als bepaalde (moeilijke) termen achterwege worden gelaten. De termen behoeven soms namelijk ook achtergrondkennis (van een specifieke context).
Eén van de bosdieren wil in opstand komen, maar uiteindelijk wordt besloten om in de nacht te bidden en smeekbeden te verrichten. Verzet zou namelijk gepaard kunnen gaan met geweld. Hoewel het om een kinderboek gaat, wordt hiermee een duidelijk politiek standpunt ingenomen als het gaat om opstanden en in verzet komen tegen een heerser. Dit onderwerp vereist meer diepgang en nuance.
Illustraties
De illustraties zijn evenals in het vorige boek van hoog niveau. Echter ging het toen om hele realistische scenario’s. Dit boek heeft op dat vlak meer weg van een ‘sprookjesboek’. Daarbij moet ik wel zeggen dat de doelgroep van het eerste boek vooral kleuters betrof. Die hebben meer behoefte aan afbeeldingen. Wellicht is er gekozen voor iets meer afwisseling en daarmee onderscheidt de schrijver zich wel.
Relevantie
Het zou goed zijn als dit boek op (islamitische) onderwijsinstellingen wordt wordt ingezet in de strijd tegen pestgedrag. In het boek wordt ook het laatste derde deel van de nacht genoemd. Hiermee wordt kinderen al op jonge leeftijd geleerd dat ze Allah dienen aan te roepen wanneer ze iets willen vragen.
Leestip
Ik raad het boek absoluut aan. Hoewel het een kinderboek betreft, leer je er als volwassene ook veel van. Het is alsof je een boek van imam al-Ghazali openslaat, waarbij je wordt geconfronteerd met je eigen tekortkomingen. De gevaren van de tong kunnen niet vaak genoeg worden benadrukt. In een tijd waarin vulgair taalgebruik, liegen en roddelen tot kunst verheven zijn, biedt dit boek een mooie houvast aan onze kinderen.
Auteur: Kamal Aboe Zaid
Verschijningsdatum: 25 juni 2019
Verschijningslocatie: de boekrecensie is eerder verschenen op de Facebookpagina van de bovengenoemde auteur. De tekst is vanwege SEO-technische redenen lichtelijk aangepast, echter zonder de inhoud ervan onrecht aan te doen.
